Dydaktyka biologii w szkole ponadpodstawowej
Sylabus zajęć
Informacje podstawowe
Kierunek studiów
Nauczanie biologii i przyrody
Specjalność
-
Jednostka organizacyjna
Wydział Biologii
Poziom studiów
Studia drugiego stopnia
Forma studiów
Studia stacjonarne
Profil studiów
Profil ogólnoakademicki
Cykl dydaktyczny
2022-2025
Języki wykładowe
Polski
Obligatoryjność
Obowiązkowy
Blok zajęciowy
Przedmioty nieprzypisane
Prowadzący zajęcia
dr hab. Eliza Rybska, elizary@amu.edu.pl, dr Renata Dudziak, drenata@amu.edu.pl
|
Okres
Semestr 3
|
Forma zajęć / liczba godzin / forma zaliczenia
|
Liczba punktów ECTS
6.0
|
Cele kształcenia dla zajęć
C1 Zaznajomienie z podstawami prawnymi nauczania biologii na etapie szkoły ponadpodstawowej w polskim systemie szkolnictwa;
C2 Wykształcenie umiejętności zaplanowania, przygotowania i prowadzenia zajęć lekcyjnych oraz pozalekcyjnych (zasady projektowania dydaktycznego) w zakresie biologii na etapie szkoły ponadpodstawowej w oparciu o wiedzę z zakresu science education, z wykorzystaniem nowoczesnych technologii jak i technik wizualizacji.
C3 Rozwinięcie umiejętności komunikacji, pracy z grupą i w grupie;
C4 Rozwijanie umiejętności prowadzenia diagnozy edukacyjnej, kontroli i oceny osiągnięć uczniów oraz ewaluacji własnej pracy dydaktycznej
C5 Rozwinięcie umiejętności korzystania ze źródeł literaturowych, w tym w języku angielskim.
Wymagania wstępne
Potwierdzona wiedza i umiejętnoci z zakresu dydaktyki ogólnej.Efekty uczenia się dla zajęć
| Symbol EU dla zajęć/przedmiotu | Po zakończeniu zajęć i potwierdzeniu osiągnięcia EU student/ka: | Symbole EK dla kierunku studiów |
| Efekt_01 | Zna i rozumie podstawy prawne nauczania biologii na etapie szkoły ponadpodstawowej w polskim systemie szkolnictwa, w tym podstawę programową, zwłaszcza pod kątem celów, treści i umiejętności oraz postaw w niej opisanych | |
| Efekt_02 | Zna i rozumie metodykę procesu nauczania biologii w szkole ponadpodstawowej i potrafi zaprojektować proces kształcenia biologicznego poprzez konstruowanie scenariuszy lekcji, biorąc pod uwagę potrzeby edukacyjne uczniów zdolnych oraz wymagających szczególnej troski | |
| Efekt_03 | Potrafi dostosować sposób komunikowania do poziomu rozwoju uczniów; stymulować aktywność poznawczą uczniów; zastosować zasady udzielania informacji zwrotnej, | |
| Efekt_04 | Potrafi przedstawić zasady kontroli i oceny efektywności pracy uczniów i nauczyciela oraz zdiagnozować poziom wiedzy i umiejętności uczniów poprzez zastosowanie właściwych technik kontroli i oceny osiągnięć oraz ewaluować własną pracę dydaktyczną i pracę innych studentów w celu optymalizacji procesów edukacyjnych | |
| Efekt_05 | Jest gotów rozwijać u uczniów umiejętności samodzielnego zdobywania wiedzy | |
| Efekt_06 | Potrafi zaprojektować i przeprowadzić lekcje próbne w środowisku szkolnym oraz pozaszkolnym w zakresie biologii w szkole ponadpostawowej | |
| Efekt_07 | Potrafi korzystać z literatury fachowej dla poszerzenia swojej wiedzy w zakresie dydaktyki biologii oraz przygotowania zajęć dydaktycznych |
Treści programowe
| Lp. | Treści programowe dla zajęć/przedmiotu | Symbol EU dla zajęć/przedmiotu |
| 1. |
Nauczanie biologii w szkole ponadpodstawowej w polskim systemie szkolnictwa, obowiązujące rozporządzenia dotyczące edukacji szkolnej oraz kształcenia nauczycieli; cele kształcenia i treści nauczania |
Efekt_01 |
| 2. |
Projektowanie procesu kształcenia w zakresie biologii w szkole ponadpodstawowej; struktura wiedzy przedmiotowej, integracja wewnątrz- i międzyprzedmiotowa. |
Efekt_02, Efekt_04, Efekt_07, Efekt_05 |
| 3. |
Zasady projektowania dydaktycznego, Zastosowanie środków dydaktycznych, wyposażenie i funkcjonowanie szkolnej pracowni biologicznej, sposoby organizowania przestrzeni klasy szkolnej, |
Efekt_02, Efekt_04, Efekt_07, Efekt_06 |
| 4. |
Cele kształcenia, metody i formy pracy z uczniami, warsztat pracy nauczyciela, Postawy kształtowane u uczniów na lekcjach biologii |
Efekt_02, Efekt_03, Efekt_04, Efekt_06 |
| 5. |
Konwencjonalne i niekonwencjonalne metody nauczania, Praca metodą projektów edukacyjnych, nauczanie przez dociekanie, argumentowanie w nauczaniu przedmiotów przyrodniczych, nauczanie oparte na dowodach. |
Efekt_03, Efekt_02, Efekt_06 |
| 6. |
Zasady przygotowywania i przeprowadzania oraz analizy i wykorzystania wyników egzaminów zewnętrznych oraz międzynarodowych badań w zakresie osiągnięć edukacyjnych młodzieży |
Efekt_05, Efekt_04 |
| 7. |
Konkursy i olimpiady biologiczne. Wdrożenie do umiejętności przygotowania uczniów do udziału w konkursach i olimpiadach przedmiotowych. |
Efekt_05 |
| 8. |
Wykorzystanie środków multimedialnych i technologii informacyjnej w pracy dydaktycznej, wizualizacja, multimodalność w edukacji |
Efekt_02, Efekt_06 |
| 9. |
Czasopisma, literatura, strony Internetowe z zakresu dydaktyki i praktyki nauczycielskiej wspomagające proces kształcenia |
Efekt_07, Efekt_06 |
Informacje dodatkowe
| Metody i formy prowadzenia zajęć | |
|---|---|
| Wykład konwersatoryjny | |
| Wykład problemowy | |
| Dyskusja | |
| Praca z tekstem | |
| Metoda analizy przypadków | |
| Uczenie problemowe (Problem-based learning) | |
| Gra dydaktyczna/symulacyjna | |
| Rozwiązywanie zadań (np.: obliczeniowych, artystycznych, praktycznych) | |
| Metoda ćwiczeniowa | |
| Metoda warsztatowa | |
| Pokaz i obserwacja | |
| Demonstracje dźwiękowe i/lub video | |
| Metody aktywizujące (np.: „burza mózgów”, technika analizy SWOT, technika drzewka decyzyjnego, metoda „kuli śniegowej”, konstruowanie „map myśli”) | |
| Praca w grupach |
| Sposoby oceniania | Symbole EK dla modułu zajęć/przedmiotu | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| EK_1 | EK_2 | EK_3 | EK_4 | EK_5 | EK_6 | EK_7 | ||
| Egzamin z „otwartą książką” | x | x | x | x | x | x | x | |
| Test | x | |||||||
| Projekt | x | x | x | |||||
| Raport | x | x | ||||||
| Prezentacja multimedialna | x | x | x | |||||
| Egzamin praktyczny (obserwacja wykonawstwa) | x | x | x | x | ||||
| Portfolio | x | x | x | x | x | x | ||
| Kryteria oceniania wg skali stosowanej w UAM | |
|---|---|
| bardzo dobry (bdb; 5,0): | Aktywny udział w zajęciach. Zrealizowanie zadań teoretycznych i praktycznych w trakcie egzaminu, kolokwium, ćwiczeń praktycznych, takich jak: zaprojektowanie środków dydaktycznych, przygotowanie scenariuszy, przeprowadzenie lekcji próbnych, terminowość realizacji zadań - wykonanie zadań w na poziomie poprawności, wykazywanie się dodatkową aktywnością dydaktyczną również poza zajeciami 90 - 100% |
| dobry plus (+db; 4,5): | Aktywny udział w zajęciach. Zrealizowanie zadań teoretycznych i praktycznych w trakcie egzaminu, kolokwium, ćwiczeń praktycznych, takich jak: zaprojektowanie środków dydaktycznych, przygotowanie scenariuszy, przeprowadzenie lekcji próbnych, terminowość realizacji zadań - wykonanie zadań w na poziomie poprawności wykazywanie się dodatkową aktywnością dydaktyczną również poza zajeciami 80 - 90% |
| dobry (db; 4,0): | Aktywny udział w zajęciach. Zrealizowanie zadań teoretycznych i praktycznych w trakcie egzaminu, kolokwium, ćwiczeń praktycznych, takich jak: zaprojektowanie środków dydaktycznych, przygotowanie scenariuszy, przeprowadzenie lekcji próbnych, terminowość realizacji zadań - wykonanie zadań w na poziomie poprawności, wykonanie kilku małych aktywności dydaktycznych poza zajeciami 70 - 80% |
| dostateczny plus (+dst; 3,5): | Aktywny udział w zajęciach. Zrealizowanie zadań teoretycznych i praktycznych w trakcie egzaminu, kolokwium, ćwiczeń praktycznych, takich jak: zaprojektowanie środków dydaktycznych, przygotowanie scenariuszy, przeprowadzenie lekcji próbnych, terminowość realizacji zadań - wykonanie zadań w na poziomie poprawności 60 - 70% |
| dostateczny (dst; 3,0): | Aktywny udział w zajęciach. Zrealizowanie zadań teoretycznych i praktycznych w trakcie egzaminu, kolokwium, ćwiczeń praktycznych, takich jak: zaprojektowanie środków dydaktycznych, przygotowanie scenariuszy, przeprowadzenie lekcji próbnych, terminowość realizacji zadań - wykonanie zadań w na poziomie poprawności 50 - 60% |
| niedostateczny (ndst; 2,0): | Udział w zajęciach. Zrealizowanie zadań teoretycznych i praktycznych w trakcie egzaminu, kolokwium, ćwiczeń praktycznych, takich jak: zaprojektowanie środków dydaktycznych, przygotowanie scenariuszy, przeprowadzenie lekcji próbnych, terminowość realizacji zadań - wykonanie zadań w na poziomie poprawności poniżej 50% |
Literatura
Wydawnictwa książkowe
- 1. Stawiński W. (red.): Dydaktyka biologii i ochrony środowiska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2006
2. Skinder W.N.: Metody techniki i cele kształcenia, TINTA, Wrocław , 2003
3. Geoff Petty: Nowoczesne nauczanie. Praktyczne wskazówki i techniki dla nauczycieli, wykładowców i szkoleniowców, PWN, Warszawa, 2010
4. Jessica M. Tsang, Kristen P. Blair, Daniel L. Schwartz: Jak się uczymy? 26 naukowo potwierdzonych mechanizmów, PWN, Warszawa, 2017
5. Wiesława Limont: Uczeń zdolny. Jak go rozpoznać i jak z nim pracować, GWP, Gdańsk, Sopot,, 2016
6. Elizabeth Perrott: Efektywne nauczanie, WSIP, Warszawa, 1995
Nakład pracy studenta i punkty ECTS
| Forma aktywności | Średnia liczba godzin* na zrealizowanie aktywności | |
|---|---|---|
| Godziny zajęć (wg planu studiów) z nauczycielem | 75 | |
| Praca własna studenta: | ||
| Przygotowanie do zajęć | 20 | |
| Czytanie wskazanej literatury | 15 | |
| Przygotowanie pracy pisemnej, raportu, prezentacji, demonstracji, itp. | 10 | |
| Przygotowanie projektu | 20 | |
| Przygotowanie pracy semestralnej | 10 | |
| Przygotowanie do egzaminu / zaliczenia | ||
| SUMA GODZIN | 150 | |
| LICZBA PUNKTÓW ECTS DLA MODUŁU ZAJĘĆ/PRZEDMIOTU | 6 | |
* godzina (lekcyjna) oznacza 45 minut